Badanie Wody Jakie Parametry ( 1 )

Badanie wody – parametry mikrobiologiczne 

Parametry mikrobiologiczne są parametrami o podstawowym znaczeniu w jakości wody i mogą wpływać negatywnie na zdrowie i wywoływać liczne choroby. Występowanie w wodzie mikroorganizmów, takich jak E. coli lub enterokoki - wskazuje na zanieczyszczenia typu kałowego. Stanowią one swoisty wskaźnik zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody a ich obecność w wodzie wiąże się z koniecznością podjęcia natychmiastowych działań. Ponadto w wiele podmiotów gospodarczych promuje akcje polegające na piciu wody „prosto z kranu” zatem jeszcze bardziej istotne jest aby dostarczana woda nie zawierała żadnych przekroczeń mikrobiologicznych z uwagi na zagrożenia zdrowotne związane ze spożywaniem wody zanieczyszczonej mikrobiologicznie1. Jak wskazano w wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „Zdecydowana większość rzeczywistych problemów zdrowotnych związanych z wodą jest wynikiem mikrobiologicznego (bakteryjnego, wirusowego, pochodzącego od pierwotniaków lub innego biologicznego) skażenia”2. 

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi określa wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w tym wymagania bakteriologiczne, fizykochemiczne oraz organoleptyczne3. 

Escherichia coli 

W Polsce przyjęte jako wskaźnik zanieczyszczenia wód pod względem sanitarnym. Znajduje się w dużych ilościach w odchodach ludzkich i zwierzęcych, ściekach surowych i oczyszczonych. Występuje, także w wodach naturalnych i glebach zanieczyszczonych. Bakterie te są wykorzystywane jako bakterie wskaźnikowe. Niektóre szczepy E. coli produkujące egzotoksynę czasem powodują zatrucia pokarmowe często spowodowane spożyciem zakażonego pokarmu. Same bakterie grupy coli w większości nie są szkodliwe dla człowieka. Ich obecność świadczy jednak o obecności innych bakterii chorobotwórczych. Według rozporządzenia3 bakterie grupy coli nie mogą być obecne w 100 ml badanej wody. Jeżeli okaże się, iż w wodzie są bakterii typu coli – wody nie można pić bez przegotowania. Niebezpieczeństwo polega na tym, iż pojawienie się tej bakterii oznacza możliwość obecności w wodzie także innych groźnych dla człowieka mikroorganizmów chorobotwórczych. Należy zauważyć, że E. coli. może być bakterią chorobotwórczą w pewnych warunkach. Wywołuje zakażenie układu moczowego, jak i zapalenie opon mózgowych u noworodków4. 

Enterokoki kałowe (paciorkowce kałowe) 

Nazwą tą określa się zwykle te paciorkowce, które żyją w odchodach ludzi i zwierząt. Posiadają dużą odporność na warunki środowiska. Obecność tego organizmu w wodzie wskazuje prawie na pewno na zanieczyszczenie kałem ludzkim. Rzadko rozmnażają się w wodach, wiec są dobrym wskaźnikiem rozmiaru i czasu trwania zanieczyszczenia. Po dostaniu się do przewodu pokarmowego powodują objawy chorobowe charakterystyczne dla tzw. zatruć pokarmowych. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia bakterie te nie mogą być obecne w 100 ml badanej wody4 Clostridium perfrigens – badamy w ujęciach wody powierzchniowej i mieszanej Są częścią ludzkiej i zwierzęcej flory jelitowej. Produkują szereg toksyn (głównie enterotoksyn) i enzymów, są bardzo odporne na warunki środowiska oraz dezynfekcję. Działanie enterotoksyn powoduje zwiększenie śluzu w jelicie czczym i 

krętnicy, następuje utrata płynów i elektrolitów w postaci silnej biegunki. Ich przetrwalniki wytrzymują ogrzewanie do 1,5 godziny w 100 st. C. Szczególnie niebezpieczne jest użycie skażonej wody do przygotowania potraw. Według aktualnego rozporządzenia bakterie te nie mogą być obecne w 100 ml badanej wody.

Legionella sp. ( woda ciepła )

Bakterie tego rodzaju powodują choroby układu oddechowego pomimo, że przenoszone są przez wodę. Rodzaj ten obejmuje 49 gatunków. Są bardzo powszechne w wodach naturalnych i glebach. Bakteria ta szczególnie intensywnie rozmnaża się w instalacjach wody ciepłej. Do zakażenia dochodzi w chwili wdychania aerozolu wodno-powietrznego ( np. biorą prysznic, korzystając z klimatyzacji ). Zarażenie powoduje u człowieka rozwój chorób głównie w dwóch postaciach: legionellozy – zapalenie płuc z wysoka gorączką (śmiertelność osób leczonych to około 20-30%) oraz “gorączki Pontiac” – postać pozapłucna, łagodna. Bakterię tą oznacza się w wodzie ciepłej. Do eliminacji w/w bakterii posłużą nam lampy UV. 

¹ Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, Kompendium red. A. Kamińska, A. Strzemieczna, Inspektorat Sanitarny W-wa, wrzesień 2018.

² Wytyczne dotyczące jakości wody do picia. Wyd. IV Bydgoszcz 2014 (Guidelines for Drinking-water Quality – 4th Edition, World Health Organization 2011) – str. 7.

³ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017.2294 z dnia 2017.12.11).

⁴ https://www.czystastudnia.pl/badanie-wody/opis-badanych-parametrow